Filtry paliwa zatrzymują zanieczyszczenia znajdujące się w benzynie, oleju napędowym, a nawet są stosowane w instalacjach LPG, skutecznie chroniąc precyzyjne elementy układu paliwowego silników spalinowych przed szybkim zużyciem. Paliwa te zawierają zanieczyszczenia pochodzące z procesu produkcji oraz dystrybucji. Pyły, rdza z wewnętrznych ścian zbiorników, woda oraz żyjące w niej mikroorganizmy mogą doprowadzić do szybkiego zużycia wtryskiwaczy, pomp, czy zaworów regulatorów ciśnienia znajdujących się w nowoczesnych silnikach. Dlatego w każdym układzie paliwowym znajdują się filtry, dobrane optymalnie do wymagań silnika, jakości paliwa oraz przewidywanych warunków eksploatacji. Wymagania stawiane filtrom są bardzo wysokie. W nowoczesnych silnikach wymagane jest zatrzymywanie zanieczyszczeń o rozmiarach rzędu 3 ÷ 5 μm ze skutecznością ponad 90%. Aby sprostać wymaganiom w wielu przypadkach umieszcza się w układzie paliwowym więcej niż jeden filtr. Przy czym w przeciwieństwie do filtrowania oleju, w filtrowaniu paliwa nie ma zaworów typu by-pass udrażniających przepływ paliwa gdy filtry są już zapchane, gdyż obowiązuje zasada, że do komory spalania trafia tylko czyste paliwo. Tak więc lepiej gdy silnik zatrzyma się z powodu braku paliwa (zapchanych filtrów) niż miałby pracować zasilany nieoczyszczonym paliwem.
Puszkowe filtry paliwa stosowane są zazwyczaj jako filtry dokładnego oczyszczania oraz jako filtry wstępne w układach wielostopniowego filtrowania dlatego często można spotkać tego typu filtry z charakterystycznym korkiem spustowym wody z umieszczonego wewnątrz separatora. Woda w zasadzie nie rozpuszcza się w paliwie lecz występuje w postaci kropel lub emulsji powodującej intensyfikację procesu korozji metalowych elementów układu paliwowego. Usuwa się ją z paliwa, wykorzystując w tym celu zjawisko sedymentacji, czyli grawitacyjnego opadania kropel wody w osadnikach oraz koalescencji czyli wydzielania się kropel wody przy przepływie paliwa przez przegrodę filtracyjną. Zewnętrznie filtry te przypominają puszkowe filtry oleju jednak nie zawierają żadnych zaworów wewnętrznych. Podobny jest także proces wymiany zużytych filtrów, który sprowadza się do odkręcenia zużytego filtra i przykręcenia nowego. Ponadto tak jak w przypadku filtrów oleju spin-on utylizacja puszkowych filtrów paliwa jest kosztowna, dlatego konstrukcja ta wypierana w nowoczesnych silnikach jest przez stosowane coraz powszechniej wkłady „EKO”.
Przewodowe filtry paliwa (in-line) stosowane są w systemach paliwowych szczególnie benzynowych silników gaźnikowych i wtryskowych gdzie montowane są na przewodzie paliwowym za pomocą szybkozłączek, wkrętek lub opasek zaciskowych. Filtry tego typu posiadają wkład filtracyjny z przegrodą papierową plisowaną lub nawojową. Wkłady nawojowe wykonane są ze specjalnego materiału filtracyjnego o stosunkowo małej grubości. Charakteryzuje się on dużą skutecznością filtrowania, ale ma ograniczoną chłonność, dlatego powierzchnia przegrody filtracyjnej tego typu filtrów musi być o wiele większa niż filtrów z przegrodą plisowaną.
Wkłady filtrów paliwa wykonane w technologii EKO zaprojektowane są z myślą o ich łatwej utylizacji po okresie eksploatacji. Z tego powodu produkowane są bez udziału części metalowych, przy czym zarówno denka jak i rdzenie wykonane są z nowoczesnych tworzyw sztucznych odpornych na działanie paliwa. Brak metalowych komponentów we wkładach EKO pozwala na utylizowanie zużytych wkładów filtracyjnych w spalarniach bez konieczności przeprowadzania demontażu i segregacji poszczególnych elementów. We wkładach tego typu nie stosuje się już zewnętrznych osłon z perforowanego papieru (tak jak czasem ma to miejsce w tradycyjnych konstrukcjach) gdyż przegrody filtracyjne wykonuje się z nowoczesnych materiałów filtracyjnych o większej sztywności, a dystansowanie sąsiednich plis zapewniają przetłoczenia na powierzchniach bocznych plis odciskane podczas procesu plisowania przegrody filtracyjnej.
